Siirt’te rahvan atlara olan hayranlıklarıyla tanınan 50 yıllık saraç ustaları Mucir ve Mahmut Tokgöz kardeşler, unutulmaya yüz tutan ata mesleğini devletten aldıkları destekle yaşatıyor.
KOSGEB İl Müdürü Ömer Erkılıç, Tınaztepe Mahallesinde iş yerlerinde yarım asırdır deriye şekil veren Tokgöz kardeşlerin atölyesini ziyaret etti, el emeği yapılan koşum takımı, hamut, kayış, kemer, eyer ve at yuları hakkında bilgi aldı.
Tokgöz kardeşler, gelişen teknoloji ve at yetiştiriciliğin azalmasıyla saraçlık mesleğinin de unutulmaya yüz tutmasına rağmen bu işi severek yapmayı sürdürüyor.
Saraç ustası Mahmut Tokgöz (58), tamamen el emeğine dayanan saraçlığın artık aranan bir meslek olmadığını, aile olarak atlara büyük ilgi duydukları için mesleği sürdürdüklerini aktardı.
Bir dönemin en gözde mesleklerinden saraçlığa yeni neslin habersiz olduğundan da yakınan Tokgöz, “Atalarımızın bize kalan bu mesleği hala sürdürüyoruz. Eskiden dedem kervancıydı, atlara da ilgi duyuyordu. Kervanlarla o zaman Kerkük’e kadar gidip geliyordu. Tabi at alıp satıyordu. Şu an 3 atım var. Aile olarak rahvan atları hastasıyız. Onların aksesuarlarını yapıyoruz. Türkiye’nin her tarafından sipariş alıyoruz. Bazen siparişleri yetiştiremiyoruz. Kime ürün gönderdiysek memnun kalıp teşekkür etmiş.” dedi.
Siirt’te yıllar önce bir çerçiden aldıkları at eyeri kasnağını gösteren Tokgöz, İngilizler tarafından Osmanlı Ordusundaki süvari birliği için yaptırılan 100 yıllık at eyeri kasnağının bugün paha biçilemediğini ve bu kasnağı bugün yapacak bir ustanın olmadığını söyledi.
KENDİNE AİT 3 ATI VAR
Tokgöz, rahvan atlara olan ilgisinin 300 yıllık ata mesleğini yaşatmaya vesile olduğunu ifade ederek, “Biz öldükten sonra bu meslek bizimle ölmeyecek. Şu an gördüğünüz orijinal askeri süvari eyerinin kasnağıdır, ortopediktir. 100 yıl önce İngilizler tarafından yaptırılan bu kasnağı yapacak usta yok. Çok kaliteli malzeme kullanılmış. Biz baştan sona kadar bunu yapabiliyoruz. Ürettiğimiz ürünleri yurt içinde her yere gönderiyoruz. Bu ürünlere daha çok atlara ilgi duyan insanlar alıyor. Azerbaycan’a, Fransa’ya kadar gönderdim. Rahvan atlara ilgi duyan insanlar var. 3 atım var onları ahırda besliyorum. Ata olan ilgi büyük babamdan geliyor.” diye konuştu.
Mahmut Tokgöz’ün ağabeyi Mucir Tokgöz de bin bir emekle bugünlere getirilen mesleği yaşatmak için abi kardeş olarak büyük uğraş verdiklerini söyledi.
“MESLEK ÖLMEYECEK”
Bugüne kadar bu meslek sayesinde aç kalmadıklarını dile getiren Tokgöz, “Mesleğimiz dededen kalma at ve katır yetiştiriciliğin yanında hayvan aksesuarlarının yapımıdır. Rahmetli babam günün birinde at yuları yanarken, ‘oğlum gel bunları öğren, bunları öğrenirsen ekmek yersin’ dedi. O gündün bugüne bu işi yapıyoruz ve hiç aç kalmadık. Kardeşimle beraber bu işi yaptık. Gece gündüz çalışsak yetiştiremiyoruz. Gün geçtikçe elimizden geldiği kadar bu işi çocuklarımızı öğretiyoruz. Onları yavaş yavaş heveslendiriyoruz, onların bir işi kurmaları için her zaman başlarında duracak halimiz yok. Hiç olmazsa bizim yokluğumuzda onlar bu işi yürütürse hem bu iş kaybolmaz hem de geçimlerini sağlarlar. KOSGEB’den makine ekipman ve kuruluş desteği aldık, deri dikiş makinası verildi çok işimizi görüyor. Allah devletimizden razı olsun.” şeklinde konuştu.
MESLEK ÇOCUKLARININ ELLERİNDE YAŞATILACAK
Mucir Tokgöz’ü oğlu Ömer Tokgöz de babası ve amcasından öğrendiği mesleği sürdüreceğini dile getirerek, “Bu işi babamın dedesinden beri devam ettiriyoruz. Bu işi severek özenerek yapıyoruz. Karnımızı da doyuruyor. Ürünü en ince ayrıntısına kadar sıfırdan başlayıp en sona kadar müşterinin istediği şekle kadar getiriyoruz. Bu zanaata sahibiz. Seri üretime geçmek için de devlet desteğinin sürmesini bekliyoruz. Ata mesleği elimizde yaşayacak. Bu mesleği biz kaybetmeyeceğiz. Babamızdan amcamızdan öğreniyoruz, ondan sonra biz devem ettireceğiz ve çocuklarımız devam ettirecek. Ben yürümeğe başladığımda atların arasındaydım”
KOSGEB MAKİNE EKİPMAN DESTEĞİ VERDİ
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) İl Müdürü Ömer Erkılıç, işletmenin unutulmaya yüz tutmuş sektörler arasında faaliyet gösteren bir meslek olduğunu dile getirerek, “Kültür Bakanlığınla birlikte çağrıya çıktığımız yaşayan ürünler adına başvurdu. Bunu değerlendirdik ve destek verme kararı aldık. Destek olarak da kuruluş desteği ile yetiştirme ve makine ekipman desteği verdik. Kendilerini ziyaret ettiğimizde hem yurt dışı hem de yurt içi pazarlamalar yaptığını tanık olduk, kendisini kutluyoruz.” dedi.
