Stephen ve Louise için 16 yaşındaki oğulları Alex'le hayat zor.
Alex'in gece geç saatlere kadar Counter-Strike gibi bilgisayar oyunları oynaması, aile için yıllardır üzüntü kaynağı. Kısa süre önce de otizm teşhisi konuldu.
Alex bu yılın başlarından beri İngiltere'deki Ulusal Sağlık Hizmetleri'nin iki yıl önce oyun bağımlıları için açtığı kliniğin hastaları arasında.
İngiltere'de bilgisayar oyunu bağımlılarını tedavi eden tek yer olan klinik, kapılarını BBC'ye açtı.
Ailesinin kliniğe götürdüğü Alex tedavi ile pek ilgilenmedi. Louise oğluna faydası olmasa da, ailenin geri kalanının bundan yararlandığını belirterek, "Bizim için en iyisi, çocukları aynı durumda olan diğer anne-babalarla görüşmek oldu. Destek grubumuz 15 günde bir Zoom üzerinden toplanıyor" diyor.
Eşi Stephen da "Ülkenin her yerinde ve tüm dünyada aynı şeyleri yaşayan bir sürü insan var" diye ekliyor. "Aile olarak bizim için evin dışında ilişki kurmak çok zor. Bizi ziyarete gelenler olduğunda, Alex onlar gidene kadar yukarıda sürekli bağırıp, söverek oyun oynuyor. Uyumak bizim için büyük mesele, sık sık ayrı odalarda yatıyoruz. Oyun sesini bastırmak için odamda vantilatör çalıştırmam gerekiyor."
Tartışmalı sorun
Genelde ergenlik çağında olan hastaların oyun oynama dürtüsü o kadar güçlü ki, çoğu zaman şiddetli taşkınlıklara ve ebeveynler ya da bakıcılarla çatışmalara yol açıyor. Klinikte tedavi görenlerin pek çoğu, oyun konsoluna veya bilgisayara erişimi engellenirse, intihar etme tehdidinde bulunuyor. Sosyal ilişkileri neredeyse tamamen internet üzerinden veya oyun faaliyetleri ile sınırlı.
'Oyun Oynama Bozukluğu', tartışmalı bir ruh sağlığı sorunu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından şu üç özelliğiyle tanımlanıyor:
Bazı psikologlar ve oyun sanayi, bu bozukluğu tanımlamakta kullanılan kanıtları sorguluyor. İngiltere'de kısa süre öncesine kadar bilgisayar oyunu oynamakla ilgili sorunlar için özel doktorlara gitmek gerekiyordu.
Londra'nın batısındaki klinik ise, Ulusal Bağımlılık Davranışları Merkezi'ne bağlı. Psikolog Rebecca Lockwood'a göre merkez, kumar bağımlılığı tedavisinde isim yapmış bir yer, ancak bilgisayar oyunlarına bağımlılık personel için yeni bir konu.
Dr Lockwood, "Oyun oynama bozukluğunun nadir görülen bir durum olduğunu biliyoruz. Semptomları hakikaten çok şiddetli olabiliyor, bu da bizi şaşırttı" diyor.
"İnsanlar sık sık duyguları ile baş etmekte zorlanıyor. Öfke, kaygı ve moral düşüklüğü ile boğuşuyorlar. Ayrıca uyku kaçması gibi fiziksel semptomlar yaşıyorlar. Bunun nedeni, başka ülkelerdeki oyunculara bağlanabilmek için geceleri oyun oynamaları."
Becky Harris, kliniğin müdürü ve aile terapisti. 300'den fazla hasta tedavi ettiklerini, bunlardan 200'ünün 2021 yılı içinde kliniğe sevkedildiğini söylüyor. Harris, oyun bağımlılığı tedavisi görenlerin yüzde 89'unun erkeklerden oluştuğunu belirtiyor. Hastaların yaş grupları ise şaşırtıcı derecede farklı.
"Tedaviye 13 yaşında başlıyoruz. Birkaç tane de 12 yaşında çocuk gönderildi. Yaşları sekize kadar düşen çocukların ebeveynlerinden başvurular aldık ama onlara bakamadık. Kliniğe sevk edilenlerin yaşı 60'a kadar yükseliyor" diyor Harris.
Burası İngiltere'de resmi sağlık sistemine bağlı olarak oyun bağımlılığını tedavi eden tek klinik ve hastaları ülkenin her yanından, genellikle görüntülü sohbet yoluyla tedavi ediliyor. Dr Lockwood, kliniğe gelmekte isteksiz olan hastalar açısından video ile terapinin bir avantaj olduğunu düşünüyor.
Bilgisayar oyunları milyonlarca kişi için sadece vakit geçirmeye yarayan bir eğlence. Peki o halde ne kadar çok oynanırsa davranış bozukluğu haline dönüşüyor?
Sadece bir hobi mi?
İngiltere'de yayın ve iletişimi düzenleyici kurum olan Ofcom'un topladığı verilere göre, pandemi sırasında ülkedeki yetişkinlerin yüzde 62'si bilgisayar oyunları oynadı. Kısa süre önce Oxford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada bilgisayar oyunları oynamanın aslında oynayanlar için iyi olduğu sonucuna varıldı.
Oxford Üniversitesi Internet Enstitüsü'nün araştırma bölümü müdürü Profesör Andrew Przybylski'ye göre, sorun oyunlarda değil.
Przybylski, "Bildiğim kadarıyla oyunların psikolojik sorun yarattığına dair çok sayıda bilimsel kanıt yok. Yemek ya da egzersiz gibi konularda aşırıya kaçılmasının yarattığı sorunlarla ilgili çok daha güçlü kanıtlar olduğu söylenebilir" diyor.
Oyun bağımlılığı ile mücadele eden klinikten Becky Harris de, bilgisayar oyunlarına karşı olmadıklarını vurguluyor. Harris, "Birçok kişinin bilgisayar oyunlarını hayatlarındaki olumlu bir şey olarak gördüğünü kabul ediyoruz. Bizim sözünü ettiğimiz bununla ilgili büyük bir sorunu olan azınlık ve bu onların yaşam kalitelerini, etkileşim yeteneklerini ve işlevselliklerini gerçekten etkiliyor" diye konuşuyor.
Kliniğin eski hastalarından Mike, bilgisayar oyunlarına bağımlı olduğunu 20'li yaşlarının ortasında anlamış. Kimi zamanlar günde 14 saate kadar World of Warcraft adlı oyunu oynuyormuş. Bu durum, ailesiyle olan ilişkisini ve eğitimini etkilemiş. Sekiz haftalık bir tedavi, oyunlara ve hayatına farklı bir gözle bakmasını sağlamış.
"Eskisi kadar oyun oynamıyorum. Karımla, annemle ve babamla ilişkilerim daha iyi hale geldi" diyor.
Mike oyun oynamaya tamamen son vermemiş, ama artık oyunlar hayatında daha az yer tutuyor. Bilgisayar oyunlarını kötü bir şey olarak görmediğini, sadece ölçülü davrandığını söylüyor.
Mike'ınki gibi öyküler, Stephen ve Louise'e oğullarının sıkıntısının bir kısmını aşabileceği konusunda umut veriyor.
Louise, "iyimserim, çünkü Facebook'ta oğluma çok benzeyen birçok kişiyi takip ediyorum, ama onlar artık büyüdü. Onları izliyorum, çünkü çok aydınlatıcı buluyorum. Ama aynı zamanda oğlumun da kendi yolunu bulacağına inanmama yardımcı oluyor" diye konuşuyor.
Tedavi gören eski ve yeni hastaların isimleri değiştirilmiştir.
