Bostvana'daki Orapa madeninde yerin 660 km derinliğinden çıkarılan ve bir elmasın içinde sıkışmış olarak bulunan minerale "davemaoit" adı verildi.
Uzmanlar, söz konusu mineralin dünya tarihinin son bir buçuk milyar yılına ışık tuttuğunu ve yeryüzünün derinliklere dair çok önemli bilgiler içerdiğini aktardı.
Afrika’nın güneyinde yer alan Botsvana'da bulunan eski bir elmasın Dünya'nın derinliklerinden gelen ve daha önce hiç görülmemiş bir mineral içerdiği açıklandı.
Dünyanın en büyük elmas madeni olarak kabul edilen Bostvana’nın Orapa kasabasında çıkarılan elmasın, yaklaşık 4 milimetre genişliğinde ve 81 miligram ağırlığında olduğu belirtildi.
1987'DE BİR BİLİM İNSANINA SATILMIŞTI
Bununla birlikte, söz konusu elmasın 1987 yılında California Teknoloji Enstitüsü'ndeki değerli taşlar üzerinde çalışan bir bilim insanına satıldığı belirtildi. Ancak, ne satıcı ne de bilim insanı elmasın ne kadar özel olduğunu şimdiye kadar fark etmedi.
Şu anda, ABD’nin California eyaletindeki Los Angeles County Doğa Tarihi Müzesi'nde bulunan elmas, yakın zamanda Nevada Üniversitesi'nden Oliver Tschauner tarafından analiz edildi.
Diğer taraftan, çoğu elmas yerin 120 ile 250 kilometre altında oluşuyor. Süper derin olarak adlandırılan daha değerli elmaslar ise yüzeyin 660 kilometre altında başlayan Dünya'nın alt mantosunda oluşuyor.
Science dergisinde yayımlanan çalışma kapsamında Tschauner ve meslektaşları, X-ışınlarını kullanarak Botsvana elmasına baktıklarında, içinde sıkışmış başka bir mineralin küçük kristallerini keşfetti. Elması kesmek ve bu kristalleri çıkarmak için lazer kullanan araştırmacılar, kütle spektrometrisi adı verilen bir teknik kullandı.
BASINCIN 200 BİN KAT DAHA YÜKSEK OLDUĞU ALT MANTODA OLUŞUYOR
Minik kristallerin, alt mantoda var olduğu teorik olarak ortaya konan ancak daha önce hiç gözlemlenmemiş bir kalsiyum silikat formu olduğu ortaya çıktı.
Bilim insanları, esas olarak kalsiyum, silikon ve oksijen içeren bu özel kimyasal birleşimin yalnızca basıncın Dünya yüzeyinde bulunandan 200 bin kat daha fazla olduğu alt mantoda yaşanan aşırı koşullar altında oluşabileceğini açıkladı. Yüzey koşulları altında, kalsiyum silikat tipik olarak iğne benzeri kristallere sahip volastonit adı verilen beyaz bir mineral olarak bulunuyor.
ÜNLÜ BİLİM İNSANIN ADI VERİLDİ
Tschauner ve meslektaşları, Carnegie Bilim Enstitüsü'nde jeoloji bilimcisi Ho-Kwang Dave Mao'nun onuruna yeni kalsiyum silikat mineraline “davemaoit adını” verdi.
Öte yandan, normal olarak, davemaoit'in kristal yapısı, basınçtaki büyük düşüş nedeniyle Dünya'nın yüzeyine çıkarılsaydı parçalanırdı. Ancak, sert bir elmasın içinde sıkışıp kaldığı için, muhtemelen1,5 milyar yıllık bir geçmişe sahip olan Orapa madeninin uzun tarihi boyunca korundu.
Tschauner, "Elması kırdığımızda, davemaoit yaklaşık bir saniye bozulmadan kaldı, sonra mikroskop altında genişlediğini ve şiştiğini, ardından cama dönüştüğünü gördük" dedi.
DÜNYA'YI ISITAN MADDELERİ İÇERİYOR OLABİLİR
Sonuç olarak, davemaoit'in Dünya'nın alt mantosunun yaklaşık yüzde 5'ini oluşturduğu düşünülüyor. Bilim insanları, bu mineralini çürürken Dünya'yı ısıtan uranyum, toryum ve potasyum-40 gibi radyoaktif elementlere de ev sahipliği yapabileceğini düşünüyor.
Avustralya'daki Melbourne Üniversitesi'nden David Phillips, “Bu radyoaktif elementler olmasaydı, Dünya şimdiye kadar soğumuş olurdu” diye konuştu.
